VetMed

Farmakoterapötik grup: Elektrolit çözeltileri ATC vet kodu: QB05XA02

5.1 Farmakodinamik özellikler

Sodyum bikarbonat, plazmanın asit-baz dengesi üzerinde hızlı bir etkisi olan alkalize edici bir maddedir. Bikarbonat-karbonik asit sistemi, organizmanın fizyolojik düzenlemeye tabi ana sistemidir. Karbonik asit, metabolizmanın ana asit son ürünüdür. Diğer proton sağlayıcılarının aksine, H2CO3 akciğerlerden dışarı atılan uçucu bir forma (CO2) dönüştürülür. Makromoleküler tampon sistemlerinden farklı olarak HCO3- ve H2CO3 böbrekler tarafından atılabilir ve idrardaki konsantrasyonları fizyolojik olarak düzenlenebilir.

Bikarbonat-karbonik asit sisteminin pH = 7.4’ teki oranı 20:1’dir.

Akciğerler, asidin günlük atılımında ana role sahiptir. Dakikada yaklaşık 10 milimol CO2 üretilir ve nefesle dışarı verilir. Solunum aktivitesinin sıklığı ve derinliğinden sorumlu olan MSS (Merkezi Sinir Sistemi) mekanizmaları, pCO2 ve pH’a cevap verir. Ventilasyon değişimi; pH’ daki bir düşüş veya pCO2’deki bir artış ile artar ve bu da CO2 gibi asidin daha fazla çıkarılması için kullanılır. Asit-baz anormalliklerine cevap olarak ventilasyondaki değişim genellikle çok hızlıdır.

Sistemik bir alkalize edici madde olarak sodyum bikarbonat, hidrojen iyonunun fazla konsantrasyonunu tamponlamak ve kan pH’ını arttırmak için plazma bikarbonatını artırmak suretiyle asidozun klinik belirtilerini tersine çevirerek etki eder.

Bir idrar alkalileştiricisi olarak sodyum bikarbonat, idrardaki serbest bikarbonat iyonlarının atılımını artırmak suretiyle idrar pH’sını arttırır. İdrarda alkaliliği muhafaza ederek, idrar alkalizasyonunun ana amaçlarından biri olan ürik asit taşlarının çözünmesi sağlanabilir.

5.2 Farmakokinetik özellikler

İntravenöz sodyum bikarbonat infüzyonu hızlı dağılım gösterir. İnfüzyon çözeltisinin bileşenleri, geleneksel besin kaynaklarından elde edilen maddeler ile aynı yollardan metabolize olur ve atılır.

Yavaş intravenöz yolla uygulanmalıdır.

Hayvan başına infüze edilecek ürün hacmi tercihen bazdaki eksikliğin biyokimyasal analizi ile hesaplanır ve eğer bu mümkün olmazsa, klinik belirtiler söz konusu açığın göstergesi kabul edilir.

Şiddetli asidoz halinde, hayvanlardaki bikarbonat seviyesi 10-15 mEq/L’ ye kadar iner. Hücre dışı sıvının önemli bir anyonu olan bikarbonat hayvan türüne göre 17-35 mEq/L arasında bulunur; bu değer sığırlarda ortalama 30 mEq/L dolayındadır. Bu durumdaki bir sığırda, yukarıdaki bikarbonat değeri dikkate alındığında 10-15 mEq/L miktarında bir açık söz konusudur.

Hücre dışı sıvı oranı vücut ağırlığının %20’ si olarak dikkate alınır. Buna göre, vücut ağırlığından hareketle, bazı hayvanların bikarbonat ihtiyaçları (Ör. 10 mEq/L olduğu durumda) aşağıdaki gibi hesaplanır:

Çözeltinin konsantrasyonu hastanın durumuna ve gereksinmelerine göre belirlenir ve konsantrasyonlar dilüe edilmeden (% 8.4) veya izotonik (%1.5) olarak kullanılabilir. 4-8 saatlik bir periyod için uygulanacak sodyum bikarbonat miktarı; asidozun ciddiyeti, total karbondioksit miktarı, kan pH’sı ve hayvanın klinik durumuna göre ayarlanarak yaklaşık 2-5 mEq/kg (veya 1-2.5 ml/kg) vücut ağırlığı olarak uygulanır. Plazma karbondioksit miktarı bilinmiyorsa ortalama bir doz olarak 2 ml/kg vücut ağırlığı BİKARVİL Perfüzyonluk Çözelti, % 5’lik dekstroz, izotonik tuzlu su veya uygun bir çözelti içinde uygulanabilir. Sağaltıma dilüsyon oranı izotonik (%1.5) olacak şekilde devam edilir. Sağaltımın tamamlanması hayvanın klinik durumuna bağlıdır. Ciddi semptomlar azalırsa uygulama sıklığı ve dozun miktarı azaltılmalıdır. Uygulamadan önce çözelti 37°C’ye ulaşacak şekilde hafifçe ısıtılmalıdır.

Kas ağrıları, iştah kaybı, mide bulantısı veya kusma görülebilir. Metabolik asidozu düzeltme sırasında plazma sodyum konsantrasyonunda istenmeyen bir artış meydana gelebilir.

Sodyum bikarbonat çözeltilerinin hızlı enjeksiyonu tehlikeli olup, hipokalsemiye bağlı tetani, dokularda anoksi, MSS’nin paradoksal asidozu, K+‘un interstisyumdan hücrelere geçişine bağlı hipokalemi gibi metabolik kökenli komplikasyonlar ortaya çıkabilir, hücre içi ve dışı iyon konsantrasyonlarını bozarak ölüme neden olabilir.

Metabolik ya da respiratuar alkalozu, konvulsiyonları, konjestif kalp yetersizliği ve karaciğer sirozu gibi sodyum tutan ödematöz durumların olduğu hayvanlarda kullanılmamalıdır.

Kusma sonucu klor kaybı olan hayvanlarda ve hipokloremik alkaloz oluşturduğu bilinen diüretiklerin kullanıldığı hayvanlarda, şiddetli alkaloz riski oluşturabileceğinden kullanılmamalıdır.

İlaçla temastan kaçınınız ve kullandıktan sonra ellerinizi yıkayınız.

Uygulama esnasında asepsi kurallarına dikkat edilmelidir. Sadece çözelti berraksa, görünür parçacık yoksa ve flakon zarar görmemişse kullanılmalıdır. Bu veteriner tıbbi ürün, antimikrobiyal koruyucu madde içermediği için yalnızca tek kullanımlıktır ve kullanılmayan içerik atılmalıdır.

Bu veteriner tıbbi ürün, bir hipertonik sodyum bikarbonat çözeltisi olduğundan dikkatli uygulanmalı; yavaş intravenöz yoldan ve vücut sıcaklığında verilmelidir. Sodyum bikarbonat çözeltilerinin hızlı enjeksiyonu tehlikeli olup, intra ve ekstrasellüler iyon konsantrasyonlarını bozarak ölüme neden olabilir. Metabolik asidozu düzeltme sırasında plazma sodyum konsantrasyonunda istenmeyen bir artış meydana gelebilir. Sodyum bikarbonat tedavisi, hastanın yanıt derecesi tahmin edilemediğinden dikkatle yapılmalıdır.

Sodyum bikarbonat verilmeden önce, arteriyel pH, plazma karbondioksit içeriği ve baz eksikliği hesaplamaları yapılmalıdır. Ayrıca doz aşımı ve alkalozis gelişimini önlemek için parenteral uygulama sırasında periyodik aralıklarla tespitler yapılması önerilir.

Sodyum bikarbonat, periferik bir vazodilatör görevi görür ve anestezi uygulanmış hastalarda hipotansiyona neden olabilir, bu nedenle iyi bir ventilasyon sağlanması gereklidir.

Hipertonik çözeltiler intravenöz yoldan başka yolla uygulanmaz. Alkalozis riski nedeniyle hızlı uygulamadan kaçınınız.

Genel olarak, metabolik veya respiratuar alkalozu, hipoklorhidri veya hipokalsemisi olan hastalara sodyum bikarbonat uygulanması tavsiye edilmez. Sodyum bikarbonat, konjestif kalp yetmezliği, böbrek hasarı, hipokalemi, karaciğer sirozu veya arteriyel hipertansiyonu olan hastalara ve kortikosteroid ile tedavi edilen hastalara çok dikkatli uygulanmalı ve infüzyon çok yavaş olmalıdır. Oliguri ve anurili hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.

Ambalajlı ürünün satışa sunulmuş şekliyle raf ömrü: 36 ay Açılan flakonlar tekrar kullanılmamalı ve kullanılmayan kısım imha edilmelidir.

Ambalajlı ürünün saklama koşulları: Orijinal ambalajı içinde 25 °C’nin altında, güneş ışığından uzakta, buzdolabına konmadan ve dondurulmadan saklanmalıdır. Bulanık ve tortu içeren çözelti kullanılmamalıdır.