Bioksal Oral
Bioksal Oral Çözelti; etlik tavuk ve hindiler ile ruminasyon başlamamış genç ruminantlarda Gram negatif ve Gram pozitif mikroorganizmalardan kaynaklanan enfeksiyonların sağıtımında kullanılmak üzere sulfakloropiridazin ve trimetoprimin sinerjizması esasına göre hazırlanmış, uyumlu kombinasyondur. Sülfonamidler; temelde bakteriostatik etki göstermektedirler. Kimyasal yapı olarak PABA (Para-amino benzoik asit)’e benzemeleri nedeniyle hücre bazında kompetisyona girmekte ve sonuçta da sülfonamid PABA yerine geçerek bakterinin normal metabolizmasını inhibe etmektedir. Sülfonamidler çoğunlukla trimetoprim veya başka DAP (Diaminopirimidin) türevleri ile bir arada kullanılmaktadır. Trimetoprimin bakteriyel bazdaki bir başka basamakta yaptığı inhibisyon sonucunda çifte blokajla bakterinin gelişmesi inhibe edilmektedir. Antimikrobiyal etkisi içerdiği etken maddelerin bakterinin canlılığı ve çoğalmasını sürdürmesinde gerekli folik asit sentezinin bozulması esasına dayanır. Sulfachloropridazine dihidrofolik asit basamağını inhibe ederken, trimetophrim tetrahidrofolik asit sentezini inhibe ederek sinerjik bakterisit etkinlik şekillendirir. Sülfonamid+trimetoprim kombinasyonlarına başlıca duyarlı bakteriler şunlardır:
-Gram pozitif aeroblar: Staphylococcus aureus, Streptococcus sp., Actimomyces sp., Corynebacterium sp., Listeria monocytogenes, Erysipelothrix rhusiopathie, -Gram negatif aeroblar: Enterobacteriaceae (E.coli, Salmonella sp., Klebsiella sp., Proteus sp., Yersinia sp.), Pasteurella sp., Haemophilus sp., Actinobacillus sp., Bordetella sp., -Anaeroblar: Bazı Clostridium sp., Bacteroides sp., Fusobacterium sp., Chlamydia sp., Actinomyces sp., Orta derecede duyarlı bakteriler ise bazı Mycobacterium sp., bazı Nocardia sp.’dir. Rickettsia sp., Leptospira sp., Pseudomanas aeroginosa, Mycoplasma sp. dirençli olarak kabul edilir. Bioksal Oral Çözelti; ağız yoluyla içirildikten sonra yaklaşık bir saat içinde emilerek kana geçer ve etkin yoğunluğunu 12 saat süreyle korur. Trimethoprimin buzağılardaki plazma yarı ömrü 11,3 ±0.56 saat, sulfakloropridazinin ise 13.1 ±0.86 saattir.
Trimetoprimin doz aşımında daha iyi tolere edilebilmesine karşın sülfonamidlerin aşırı dozlarda, uzun süreli olarak verilmeleri, sıvı alımının yeterli düzeyde olmaması veya dehidratasyon hali kristalüri oluşumunu kolaylaştırır.
Sülfonamidlerin böbreklerdeki toksik etkileri başlıca anoreksi ve depresyon haliyle kendini gösterir. Daha ciddi olaylarda, hematüri, idrarda sülfonamid kristallerinin bulunması, uretra deliğinin beyazımsı sertleşmesi, albüminüri, kandaki üre ve azot değerlerinin yükselmesi, böbrek kolikleri, anuri ve hidronefrozis gibi belirtilerle karşılaşılır. Böbreklerde kristalizasyon şekillenmesi halinde bikarbonat ya da Ringer laktat solusyonu infuze edilip alkalosis şekillendirilerek böbreklerden atılımı sağlanmalı ve bol su içirilmelidir.