VetMed

Sülfametoksazol + trimetoprim kombinasyonu geniş antibakteriyel spektrumu ile veteriner hekimlikte geniş kullanım alanı bulmuştur. Bu kombinasyonla trimetoprim ile sülfametoksazolün antibakteriyel etkinliği kuvvetlendirildiği gibi dirençli suşlar da dahil, etki spektrumu genişletilmiş ve direnç oluşumu engellenmiştir. Sülfametoksazol duyarlı bakterilerde dihidrofolik asit sentezinde görevli dihidrofolik asit sentetaz enzimini, trimetoprim ise tetrahidrofolik asit sentezinde görevli dihidrofolat redüktaz enzimini inhibe eder. Böylece folik asit metabolizması iki değişik noktadan etkilendiğinden güçlü bir in vitro sinerjik antibakteriyel etki meydana gelir. Etkin maddelerin tek başlarına genellikle bakteriyostatik tipte etki göstermelerine karşın, sülfametoksazol + trimetoprim kombinasyonu olan Otrizol Tablet’in etkisi bakterisid tiptedir. Kombinasyona duyarlı başlıca bakteriler şunlardır;

Gram pozitif aeroblar: Staph. aureus, Streptococcus sp., Actinomyces sp., Corynebacterium sp., Listeria monocytogenes, Erysipelothrix rhusiopathie,

Gram negatif aeroblar: Actinobacillus sp., Bordetella sp., Enterobacteriaceae (E.coli, Klebsiella sp., Proteus sp., Salmonella sp., Yersinia sp.), Haemophilus sp., Pasteurella sp.,

Anaeroblar: Actinomyces sp., Bacteroides sp., Fusobacterium sp., bazı Clostridium sp., Chlamydia sp.,

Bazı Mycobacterium sp. ve bazı Nocardia sp. orta derecede duyarlıdır. Rickettsia sp., Leptospira sp., Pseudomonas aeruginosa, Mycoplasma sp. dirençli olarak kabul edilir.

Otrizol Tablet oral yolla uygulandığında sindirim kanalından hızla emilerek vücut doku ve sıvılarında iyi bir dağılım gösterir. 1 ila 4 saat arasında pik plazma yoğunluğuna erişir. Sülfametoksazol hızla emilen ve atılan sülfanomidlerden olmasına karşın grubun diğer üyelerine göre daha yavaş emilir ve atılır. Sülfametoksazol %65, trimetoprim ise %40-70 oranında plazma proteinlerine bağlanır. Sülfametoksazol’ün % 60’ı, trimetoprim’in % 35-50’si ilk 24 saatte idrarla atılır.

Veteriner hekim tarafından başka şekilde tavsiye edilmediği takdirde şu şekilde uygulanır;

Uterus içi uygulama: Tabletler hijyen kurallarına dikkat edilerek uterusa yerleştirilir.

Oral yolla uygulama: Buzağı, kuzu ve oğlaklarda her 40 kg canlı ağırlık için günde 1 tablet oral yolla yutturulur. Bu miktar bir seferde ya da ikiye bölünerek verilmelidir. Köpeklerde her 10 kg için 1/4 tablet uygulanır. Tedavilere 3-5 gün devam edilir.

Etçi tavuk ve hindilerdeki genel günlük dozu 1 kg canlı ağırlığa hastalığın şiddetine ve sürünün yaşına göre 15-30 mg toplam etkin maddedir. Buna göre tavuk ve hindilerde her 80 kg canlı ağırlık için günde 1-2 tablet önce yeteri kadar su ile iyice karıştırılır, daha sonra hayvanların günlük içme suyuna ilave edilir. İçme suyuna her gün taze olarak katılarak 3-5 gün süre hayvanların sürekli alması sağlanır. Karışımın homojen olmasına dikkat edilmelidir.

Hastalarda folik asit noksanlığı halinde sağaltım güvenliği daralır. Aynı zamanda hemopoietik sisteme olumsuz etkileri vardır. Bu durumda trombosit ve alyuvar sayısında azalma ve megablast sayısında artış görülür. Bazı hayvanlarda aşırı duyarlılık reaksiyonları görülür.

Tüm türlerde üriner sistemde kristal şekillenmesine neden olabilirler. Bu nedenle şiddetli dehidre hayvanlarda kullanımı esnasında bu husus göz önüne alınmalıdır. Böbreklere yönelik etkileri hafifletmek için hastanın hidrasyonunun sağlıklı olması sağlanmalı, gerekli hallerde idrarın alkalileştirilmesi yoluna başvurulmalıdır. Homeopatik sistem ve böbrekler üzerine toksik etkileri vardır. Yeni doğan hayvanlarda dikkatle kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanımları hepatoksisiteye ve hipotiroidizme yol açabilir. Sülfonamidler kanama eğilimini artırdığından dolayı tedavi vitamin K ile desteklenmelidir.

Köpeklerde uzun süreli kullanımı keratokonjunktivitis sikka’ya yol açabilir. Özellikle Doberman-Pinscher ırkı köpeklerde olmak üzere tüm köpeklerde, kan tablosunda bozulma, nonseptik poliarthritis ve deride döküntülerle karakterize idiosinkratik zehirlenmelere neden olabilirler. Ayrıca sürgün, kusma, Steven Johnson Sendromu, sarılık, anemi, pıhtılaşma bozukluğu, granulosit sayısında azalma, sulfhemoglobinemi gibi istenmeyen etkileri vardır.

Trimetoprim + sülfonamid türevleri esasına dayanan bütün kombinasyonların çiftlik hayvanlarındaki toksisitesi oldukça düşüktür. Buna rağmen önerilen dozlar aşılmamalı ve 5 günden uzun süre kullanılmamalıdır.

Doz aşımı hallerinde tedavi semptomatiktir. Diürezi sağlamak, dolayısıyla da ilacın idrardan eliminasyonuna yardım etmek için sıvı tedavisi uygulanmalıdır. Sodyum bikarbonat verilerek kristalüri riski en aza indirilebilir. Nadir olmakla beraber anaflaktik reaksiyonların görülmesi durumunda epinefrin uygulanmalıdır.

İlaç Kalıntı Arınma Süresi (i.k.a.s.): Oral kullanımda buzağı, kuzu ve oğlaklar, uterus içi kullanımda koyun ve inekler tedavi süresince ve son ilaç kullanımını takiben 14 gün süreyle kesime sevk edilemez. Tedavi süresince ve son ilaç uygulamasını takiben 10 gün geçmeden tavuk ve hindiler kesime gönderilmemelidir.

Uterus içi kullanımda tedavi süresince ve son ilaç kullanımını takiben 10 gün süreyle elde edilen koyun ve inek sütü insan gıdası olarak tüketime sunulmamalıdır.

İnsan tüketimi için yumurta elde edilen tavuk ve hindilere uygulanmaz.